Gelukkig wel!

Leven jullie nog? Het wordt ons geregeld gevraagd. Het antwoord is heel simpel: gelukkig wel! Maar misschien een beetje te veel de afgelopen tijd. We leven, lezen, schrijven, quilten, luisteren naar muziek en gaan naar voorstellingen toe. Daarnaast moeten we natuurlijk ook de dagelijkse kost verdienen. Probeer dan nog maar eens tijd te vinden om over al die geneugten des levens te schrijven!

Eind maart was het zover! In het net geopende literaire café Tsjechov & Co. werd Bobschrift 2011 gepresenteerd, het eerste nummer van een jaarlijks periodiek, een tribuut aan onze literaire held Bob den Uyl.

Ook dit keer was Ivar Schute mijn "partner in crime". Met een vrolijke Bob den Uyl biograaf Nico Keuning op accordeon, werd het eerste exemplaar, waarin bijdragen van o.a. L.H. Wiener, Wim Huiser, Nico Keuning, Maarten van Bracht en Wilfried de Jong, gepresenteerd aan kleinzoon Joris den Uyl. Het was een mooi feest en natuurlijk kijken we al weer uit naar het volgende nummer van dit periodiek.

Eind mei was het zover! Smakelijk Rotterdam - een groep schrijvers, dichters en douaniers rond uitgeverij Douane, presenteerde het zevende nummer Oerknal, dit keer samengesteld door Man. Om de vingers bij af te likken, om trek van te krijgen, maar niet om op te eten!

Verder vermaakten we ons met Quadriga van de in mijn ogen ondergewaardeerde schrijver F. Springer (pseudoniem van oud ambassadeur Carel Jan Schneider), een prachtboek over de laatste dagen van de DDR. Ook heerlijk om te lezen was Nestor van L.H. Wiener. Nestor is het verhaal van de veertienjarige 'vogelman' Ezra Berger, verteld door de zevenenvijftig jarige leraar Victor van Gigch, die als schrijver publiceert onder het pseudoniem L.H. Wiener. Drie namen voor drie karakters, die ondanks hun individuele beleving van de werkelijkheid met het verstrijken der tijd steeds hechter vergroeien tot één persoon.
Nestor is het verhaal van een liefde die een leven lang zal duren, maar niettemin onbeantwoord blijft. Het is het verhaal van een jongen en zijn uil, van Ezra en Clair, maar het is ook het verhaal van een leraar en zijn beroep, van Victor en Carina en uiteindelijk het verhaal van een schrijver: L.H. Wiener en zijn werk.
Nestor neemt in Wieners oeuvre een sleutelpositie in, aangezien het de achtergronden samenbrengt van vroegere verhalen, over een periode van meer dan dertig jaar gepubliceerd, maar tevens de voedingsbodem vormt voor nieuw te schrijven literaire kronieken, die dit schrijversleven markeren en vormgeven. 

Ook zeer onderhoudend was Het Engeland van Cees Buddingh' van Wim Huijser. Samen met zijn gezin bezocht De Dordtse dichter het eiland meer dan geregeld. In het boek komen zonderlinge gebruiken aan bod en als onderdeel daarvan Buddingh's liefde voor het cricketspel. Je hoeft overigens geen anglofiel te zijn om van dit boek te genieten.

Speciale aandacht voor De engel met de zonnebril van disgenoot Egbert van de Gronden, een boek dat veel te weinig aandacht heeft gekregen. De engel met de zonnebril is een ontroerend en persoonlijk verhaal dat zich afspeelt vanaf het moment dat een man beseft dat zijn vrouw ten dode is opgeschreven. Het verdict van de arts vormt breuklijnen tussen wat ooit was en nu opeens niet meer is, tussen de binnen- en de buitenwereld, tussen het zijn en het niet langer vanzelfsprekende bewustzijn. Niet het verstand, maar emoties slaan de brug tussen toen en nu, tussen voor en na. Verdriet, drift, pijn en liefde geven aan de medische veroordeling een nieuwe, redelijke betekenis, een perspectief dat ondanks de ontregelende uitwerking van de ziekte, toch een zinnig bestaan oplevert, voor alle betrokkenen. Niet in het minst door de houding van de vrouw die in hoge mate zelf bepaalt hoeveel ze nog aankan in haar plotselinge bedreigde bestaan. Met het schikken van haar plaats in de geschiedenis, van haar individuele lot, vindt ze rust en kracht om het leven voluit te leven, tot de laatste onafwendbare hartenklop. Nog nooit is een onvermijdelijk eind zo mooi verwoord.

Op muziekgebied gebeurde er te veel om op te noemen. Graag toch even de aandacht voor Alles van Rotterdam van Arie van der Krogt, 27 prachtliedjes over die mooie havenstad. Te verkrijgen via info@dezaakakkerman.nl voor slechts 15 Euro.

En tot en met 24 juli kun je nabij Almere theatergroep Vis à Vis aan het werk zien. Hun voorstelling Silo 8, spectaculaire absurd buitentheater over een bejaardenhuis anno 2038. Per avond kunnen 850 toeschouwers vanuit een overdekte tribune genieten van een visueel buitenspektakel boordevol humor, ontroering, muziek, imposante decors en spectaculaire stunts.

Dat u het maar weet.

Walter Kempowski

Lezen jullie nog wel? Deze vraag wordt ons geregeld gesteld. Het antwoord is simpel. Jazeker, en best veel. Alleen met het schrijven van blogs hebben wij enige achterstand opgelopen. Niet getreurd. Vanavond een inhaalslag.

Het is dit jaar - in mei om precies te zijn - dertig jaar geleden dat ik voor het eerst Berlijn bezocht. Met school. Op een grauwe dag langs de grijze muur, op een mooie dag naar Oost-Berlijn. Van dat soort dingen. En op de laatste middag naar het KaDeWe, toen zeker nog het mooiste warenhuis van West-Berlijn. Ik kocht er Ein Kapitel für sich van Walter Kempowski. Ik las het boek voor mijn lijst Duits, misschien wel omdat mijn leraar Ten Berge flink wat sympathie koesterde voor de regimes achter het IJzeren Gordijn.

Walter Kempowski overleed in oktober 2007. Zijn leven is niet leuk, maar wel interessant te noemen. Zo overleefde hij het bombardement op Hamburg van 1943 waar hij op dat moment op bezoek was en moest hij in 1945 als 15-jarige dienst nemen in de Duitse Wehrmacht. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij op verdenking van spionage gearresteerd en veroordeeld tot 25 jaar tuchthuis in het Oost-Duitse Bautzen. Over laatstgenoemde periode gaat Ein Kapitel für sich.

Aangezien ik enkele opmerkingen over mijn Duits kreeg tijdens het meest recente bezoek aan dat land, besloot ik dat de beste remedie zou zijn om weer wat in die taal te gaan lezen. Hoewel de literatuur van Kempowski

door progressieve collega's als nogal bürgerlich werd afgedaan, besloot ik de twee boeken te lezen die aan Ein Kapitel... vooraf gingen: Tadellöser & Wolff en Uns geht’s ja noch gold. Ik heb me er prima mee vermaakt en herlees momenteel Ein Kapitel...

 

Ceasarion

Tijdens zware winterstormen ontlaadt de Noordzee zich op de kust van East Anglia, beetje bij beetje verdwijnt het land in de golven. Op de klif woont Ludwig Unger met zijn moeder, na iedere winter is de zee hun huis een beetje dichter genaderd.
Ludwig komt voort uit het huwelijk van twee beroemdheden, en was voorbestemd van hun beider talenten de vermenigvuldiging te zijn. In de ambitieuze dromen van zijn moeder is hij concertpianist. Nu speelt hij voor zijn geld in hotelbars, en vertelt in drie nachten zijn levensverhaal aan een vrouw.
De zoon van Julius Caesar en Cleopatra werd Caesarion genoemd, kleine Ceasar. Het is ook de koosnaam die Ludwig Unger van zijn moeder krijgt. Caesarion is een geschiedenis over schoonheid en verval, over de trouw van een kind en de ontrouw van zijn ouders, en ten slotte, wanneer deze dingen zijn verteld, over het belang jezelf ten offer te brengen.

Een mooi verhaal, waarvoor onder andere het huwelijk tussen Jeff Koons en Ilona Staller als inspiratie diende. Heerlijk leeswerk, maar aan het eind verwonderde ik mij wel over het gebrek aan mooie zinnen.

In een rijtuigje...

De zuiverste parel die de schrijver ooit uit de diepten van zijn knettergekke geest heeft opgedoken. Het verhaal van een man die zijn calèche probeert te slijten, een aantal hoge officieren uitnodigt, maar zonder iemand te hebben ingelicht en zijn bloedhete vrouw ijskoud te hebben genegeerd zijn roes uitslaapt en een heel wonderlijke plaats uitkiest om zich aan de woede en blikken van zijn gasten te onttrekken. Nog steeds onbegrijpelijk dat iemand meer dan 170 jaar geleden tot zoiets moderns in staat was. Inclusief Dommelsch-effect (lees het voorwoord). Boordevol seksuele toespelingen. Bijvoorbeeld de victoria, het rijtuig dat in het stadje B. gelegen regiment van hand tot hand gaat en telkens door iemand anders in het vet gezet wordt. Maar er zijn er veel meer. Tel ze allemaal!

Niet gratis, wel goed

Mama Tandoori is het geromantiseerde verhaal van de Indiase moeder van Ernest van der Kwast. Ze leeft bij het motto ‘Gratis is goed’ en heeft altijd een deegroller op zak. Ook de rest van de familie is een bont gezelschap. Uncle Sharma speelde als Bollywoodster in meer dan tweehonderd films en tante Jasleen was ooit de grote atletiekbelofte van India. Zonder schroom vertelt de schrijver over de levenswandel van zijn onalledaagse familieleden, wier voetstappen nog lang in de oren van de lezer zullen naklinken.


Als van dit familierelaas ook maar 10% waar is, dan is de familie Van der Kwast knettergek. Van der Kwast beschrijft in geestige, subtiele zinnen een onalledaags leven. Wie een grootse, meeslepende roman zoekt kan dit boek beter laten liggen, want zoveel diepgang heeft het nu ook weer niet, maar het is wel erg vermakelijk!

Ernest van der Kwast (1981) is een jonge, Rotterdamse schrijver die afwisselend in Nederland en Italië woont. Mama Tandoori werd onder andere genomineerd voor de NS Publieksprijs 2010 (uiteindelijk gewonnen door Simone van der Vlugt), de BNG Nieuwe Literatuur Prijs en Beste Rotterdamse Boek 2010. Onlangs liet Van der Kwast weten dat hij afziet van de BNG Nieuwe Literatuur Prijs. 'Ik ben allerminst gelukkig met mijn nominatie voor de BNG Nieuwe Literatuurprijs. Sterker: Ik wil de prijs niet.  (...) De Nieuwe Literatuurprijs is bedoeld voor "Nederlandstalige auteurs onder de 40, die twee of meer literaire prozawerken op hun naam hebben staan en die nog niet doorgebroken zijn.'’ En daar wringt voor mij de schoen. Het boek waar ik mee op de shortlist sta, is namelijk naar mijn eigen bescheiden interpretatie nogal succesvol.' En gelijk heeft 'ie.

"Dit is nu al het geestigste en ontroerendste boek dat ik dit jaar heb gelezen. Wie zich afvroeg waar de Nederlandse Salman Rushdie toch bleef, of eerder nog de Nederlandse Aravind Adiga, krijgt met Mama Tandoori het antwoord." - Herman Koch

Ziel: recht door het hart

U wist het wellicht nog niet, maar het is feest! Van 14 t/m 21 november 2010 vindt namelijk voor de tweede keer UITGEGEVEN IN ROTTERDAM, de Week van het Rotterdamse Boek, plaats. De aftrap voor dit festijn vond gistermiddag plaats in letterencafé Tsjechov & Co. aan het Deliplein op de Kaap in Rotterdam.

Bij een feest hoort een cadeau. Wie in de bovengenoemde periode een boek van één van de deelnemende uitgevers in één van de deelnemende boekhandels koopt krijgt het kleinood Ziel van Alex Boogers erbij, gratis en voor niets. Nou ja, kleinood. Dat slaat dan alleen op de afmetingen, want Ziel is een parel die recht door het hart gaat. Alex Boogers werd geïnspireerd door de moord op Sedar Soares, de 13-jarige jongen die sneeuwballen gooide. Sedars zus nam het eerste exemplaar van Boogers in ontvangst. Dapper!

Dus wilt u met de feestdagen een literaire adventskalender van Jules Deelder in huis of een prachtig tafelkleed met de binnenstad van Rotterdam erop van voor 14 mei 1940, richt u tot Onkruid & Roos. Maar er zijn ook boeken van Ivo de Wijs, muziekboeken over Bach en Mozart, jonge Russen. Kortom, te veel om op te noemen.

Terwijl Den Haag de cultuur de keel dichtknijpt, ligt zij in Rotterdam bij wijze van spreken op straat. Feest ze!

Deelnemende boekhandels: Boekhandel Amesz, De Balustrade, Bensmann & Blankstein, Boekhandel v/h Van Gennep, Boekhandel Van Rietschoten, selexyz donner, Boekhandel Snoek.
Deelnemende uitgevers: BBNC uitgevers, Uitgeverij Douane, uitgeverij Duo/Duo, Onkruid & Roos, Passionate Magazine, Tortuca, uitgeverij Ziederis.

Vaslav

'Op het hoogtepunt van zijn roem staakt de legendarische balletdanser Vaslav Nijinski zijn optreden, richt zich tot zijn publiek en zegt: ‘Nu is het kleine paardje moe.'
De rest van zijn leven, nog 31 jaren, brengt hij door zonder te dansen en zonder te spreken. De eerste echte superster die de wereld heeft gekend, een abrupt einde aan zijn carrière. Hij neemt afscheid van de werkelijkheid en leeft verder in zijn eigen fantasie.
Hoe komt iemand tot zo’n beslissing en wat betekent dit voor de mensen om hem heen, zijn voormalige geliefde, zijn vrouw en dochtertje, en hun bedienden?


Drie ooggetuigen vertellen – elk vanuit een volstrekt ander perspectief – wat er zich voor, tijdens en na die noodlottige dag, 19 januari 1919, heeft afgespeeld: zijn echtgenote Romola, die als een tijgerin heeft gevochten om hem, de ‘God van de dans’, te veroveren. De legendarische Sergej Diaghilev, die alles in het werk heeft gesteld om Vaslav te vernietigen nadat deze hem als minnaar had afgewezen. En Vaslavs bediende, die uit de dramatische beslissing van zijn meester de moed put om ook zijn eigen leven radicaal om te gooien.
Te midden van de puinhopen van de Eerste Wereldoorlog hoopte Nijinski de mensheid te kunnen bekeren tot de liefde. Als hij merkt dat hij niet gehoord wordt, zelfs niet door hen die van hem houden, sluit hij zich van de wereld af. Een daad van waanzin of van wijsheid?'

Anno 2010, eind september
Ik heb nooit wat gelezen van Arthur Japin. De laatste tijd heb ik echter diverse interviews gelezen waarin hem het hemd van het lijf werd gevraagd. Het is een apart en mooi mens. Hij houdt van mensen en dat is een mooi iets. Natuurlijk begrijp ik de commercie rondom hem en zijn nieuwe boek 'Vaslav', maar het ging mij om de mens Japin en ik viel voor hem. Als een BLOK.

Ik ben een visueel ingesteld mens en dat uit zich ook in mijn boeken. Ik ga voor de plaatjes. Rembrandt is mijn favoriet. Jan Six is nu mijn doel, een schilderij gemaakt van hem door Rembrandt, in particulier bezit en nu tentoongesteld in het Rijksmuseum. 'Men' zegt dat dit zijn mooiste is. Ik ga het meemaken.
Ik dwaal af... het gaat om Vaslav en Japin en ik ZIE.

Het boek telt 371 pagina's en ik ben nu op pagina 113. Ik heb nog wat te gaan. Heerlijk. Echt, ik lees elke pagina 2 maal, waarom? Ik vind het zo prachtig geschreven, zo intens.
Wat mij betreft schrijft Japin recht in mijn hart, ik ben geraakt door wat hij schrijft over een man die het leven lief had en de liefde die niet werd beantwoord.
Ik voel, ik huil, ik ruik, ik proef en ik zie.

Wat een prachtig boek! Ik ben er werkelijk kapot van...
(lees dit boek vooral niet voor je gaat slapen, het houdt je meer dan bezig)

Ik huiver voor wat ik nog ga lezen: de danser Vaslav besluit om vanaf nu 31 jaar niet meer te spreken en te dansen. Ik ben ook heel nieuwsgierig of ik iets kan begrijpen van zijn houding ten opzichte van het leven. Het is een kunstenaar en bij kunstenaars zit altijd een steekje los.

Waarvan akte.